Cá mai là đặc sản của vùng đất Ninh Thuận, thịt trong, thơm và không hề tanh nên rất lý tưởng để làm món gỏi. Tuy nhiên, cách chế biến cũng hơi kỳ công vì phải rút xương từng con cá mảnh dẻ.
Dân dã cá mai Ninh Thuận
Cá mai có hình dáng tương tự cá cơm nhưng có một lớp vẩy bạc lấp lánh bao quanh và đặc biệt không có máu nên không có mùi tanh. Cá mai thường được chế biến thành món gỏi cá rất lạ và ngon miệng. Nếu đã đi đến Phan Thiết mà không thưởng thức món ăn này thì đó thật là một điều đáng tiếc.
Chế biến món này khá đơn giản, những con cá mai còn tươi được đánh sạch vảy, cắt bỏ đầu đuôi, dùng dao mổ dọc theo lườn cá, rút bỏ xương sống, làm tái qua giấm hoặc nước cốt chanh, vắt ráo và để riêng. Các loại rau dùng để bóp gỏi rất phong phú như: cà rốt thái sợi, hành tây thái mỏng, húng lủi, rau răm thái nhỏ, đậu phụng rang... Cho tất cả các nguyên liệu trên vào trộn chung với cá mai, thêm một ít nước mắm chanh tỏi ớt, trộn đều, nếm lại vừa ăn. Bạn có thể ăn gỏi cá mai cuốn bánh tráng cùng với chuối chát, dưa leo, xà lách...
Cách chế biến
Có nhiều cách làm tái cá mai, bạn có thể dùng me, chanh, khế chua, giấm hay quả chùm ruột chua để bóp. Thịt cá sau khi bóp chua sẽ chuyển từ màu trắng trong sang trắng ngà, đục.
Lúc này, thịt cá mai đã chín, người làm mới đem trộn với thính (thường làm từ hạt đậu nành rang thơm rồi giã mịn) rắc đều lên trên. Hành tây lát mỏng, gừng thái chỉ, các loại rau thơm như răm, húng quế, ngò, tía tô, diếp cá, húng... xắt sợi và trộn đều với cá, nêm gia vị vừa ăn là hoàn thành.
Yếu tố quyết định nhiều nhất đến món gỏi có lẽ nằm ở phần nước chấm. Nhiều người thường cẩn thận lấy xương cá mai luộc để làm nước chấm cho ngọt. Bỏ thính vào nước luộc xương cá, nấu sệt, để nguội, trộn cùng ít thịt băm và mắm ớt tỏi chanh chua ngọt theo tỷ lệ phù hợp sẽ tạo ra bát nước chấm gỏi đúng vị.
Gỏi cá mai thường ăn kèm với bánh tráng cuốn rau sống, gồm xà lách, khế chua, dưa leo, chuối chát, rau thơm…
Món gỏi cá ngon phải có vị chua dịu của chanh, cay từ ớt, lại ngọt tự nhiên nhờ cá kết hợp với hương vị mắm đặc trưng trong nước chấm và thanh mát từ rau sống. Nước chấm có vị vừa ngọt vừa thơm, lại béo nhưng không gây ngán.
Phương Ngh
